Kuliste drzewa i krzewy bez cięcia

Rosnące w naturze drzewa i krzewy przybierają piękne, ale zazwyczaj nieregularne kształty. Może to sprawia nasza przewrotność, że czasami chcielibyśmy mieć w ogrodzie coś bardziej symetrycznego, np. rośliny o kulistym pokroju. Chętnie sięgamy wtedy po nożyce ogrodnicze i sekator, by rozwichrzonym koronom nadać owalne kształty. Jest to jednak pracochłonne, bo nie wszystkie gatunki łatwo poddają się naszym zabiegom. Niektóre po prostu nie znoszą cięcia. Z pomocą przyszli nam hodowcy roślin. Dzięki nim powstała zupełnie pokaźna grupa odmian ogrodowych, które same przybierają i zachowują kuliste kształty. Są wśród nich zarówno niskie, karłowe krzewy, jak i drzewa kilkumetrowej wysokości. O ich wyglądzie świadczą nawet nazwy, np. Globosa, Globosum, Umbraculifera.

Takie kuliste formy znajdują zastosowanie przede wszystkim w ogrodach formalnych, uporządkowanych. Zdecydowanie nie sadzi się w ich ogrodach dzikich, naturalistycznych czy japońskich. Drzewa o kulistych koronach często spotkać można także wzdłuż ulic i dróg, w miejscach o małej ilości wolnej przestrzeni. Oczywiście, wiele gatunków i odmian nadaje się również do małych, przydomowych ogródków.
Niezmiennie zdobią

Z gatunków tworzących formy kuliste najczęściej w ogrodach wykorzystuje się zimozielone krzewy iglaste – tuje, świerki, sosnę kosodrzewinę, a nawet kilka odmian sosny pospolitej. Większość z nich dobrze rośnie w trudnych warunkach, nie wymaga żyznej, wilgotnej gleby, w zimie nie przemarza. Świerki potrzebują dużo słońca, żywotnikom (tujom) wystarcza nawet półcień. Niskie gatunki, jak np. karłowe odmiany kosodrzewiny, doskonale nadają się do skrzynek i pojemników balkonowych.

Liściaste kule

Wśród krzewów i drzew liściastych trudniej znaleźć takie, które tworzą regularne, kuliste korony bez formowania, jednak gdy przejrzymy ich listę, na pewno wybierzemy kilka z nich. Jeśli zdecydujemy się posadzić drzewo, pamiętajmy, że jego wysokość limituje miejsce szczepienia. Oznacza to, że pień nie będzie już rósł do góry, może tylko stawać się grubszy. Dlatego drzewa o koronach kulistych często w momencie sprzedaży mają ponad 2 metry wysokości. Dzięki temu, że ich kuliste korony są mniejsze niż odmian normalnie rosnących, można je sadzić nawet w niewielkich ogrodach.